Trong quá trình mang thai, mỗi phụ nữ đều đặt hy vọng vào một thai kỳ thuận lợi, khỏe mạnh và an lành. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn đón nhận được những ngày tháng ấy, trong số đó có những bà mẹ phải đối diện với hiện tượng mang thai ngoài tử cung. Mặc dù không ai mong muốn gặp phải tình huống này, nếu nó xảy ra mà không được khắc phục đúng cách và kịp thời, hậu quả có thể cực kỳ nghiêm trọng, từ việc giảm khả năng sinh sản sau này của người mẹ đến mức ảnh hưởng đến tính mạng. Vì vậy, thai ngoài tử cung là gì và làm thế nào để nhận biết những dấu hiệu của nó?
Thế nào là mang thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung là hiện tượng bào thai không nằm trong buồng tử cung mà thay vào đó, nó lấn sân vào các vị trí bên ngoài như vòi tử cung, buồng trứng, cổ tử cung, thậm chí trong ổ bụng hay ngoài ổ phúc mạc. Theo thống kê, khoảng hơn 95% số trường hợp lại phát hiện thai nằm ở vòi tử cung. Đặc biệt, những phụ nữ mắc bệnh dị tật ống dẫn trứng, hẹp ống dẫn trứng từ bẩm sinh, hoặc đã từng tiến hành phẫu thuật trên ống dẫn trứng có khả năng cao gặp phải tình trạng này.
Thai ngoài tử cung là một tình trạng y học nghiêm trọng, đầy hiểm họa. Bởi bào thai ngoài tử cung không được sự bảo vệ của buồng tử cung, một biến cố nào đó gây tác động mạnh như việc bào thai vỡ có thể dẫn đến chảy máu nội bụng, cực kỳ nguy kịch và đe dọa tính mạng. Ngoài ra, nó cũng ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản sau này của người phụ nữ. Để chủ động trong việc điều trị, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của thai ngoài tử cung là vô cùng quan trọng.
Dấu hiệu mang thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung là tình trạng nào và làm thế nào để nhận biết nó một cách chính xác? Dưới đây là một số triệu chứng có thể giúp bạn phát hiện ra liệu mình có đang phải đối mặt với tình trạng này hay không:
- Trễ kinh: Trễ kỳ kinh nguyệt là dấu hiệu rõ nhất cho việc mang thai, tuy nhiên, trong trường hợp của thai ngoài tử cung, có thể nhận thấy rằng chu kỳ kinh nguyệt không còn đều như trước.
- Chảy máu âm đạo bất thường: Nếu bạn phát hiện ra một lượng máu hồng nhẹ trên quần lót mà không phải trong khoảng thời gian kỳ kinh của bạn, đó có thể là dấu hiệu mang thai. Trường hợp thai ngoài tử cung, lượng máu chảy ra thường nhiều hơn và màu của nó đậm hơn.
- Đau bụng: Tại vị trí bào thai nằm, bạn có thể cảm nhận được những cơn đau âm ỉ, khó chịu. Đôi khi, với một số người, cảm giác này giống như táo bón. Tần suất và mức độ đau có thể tăng lên khi thai càng phát triển.
Hơn nữa, khi túi thai bị vỡ, cơn đau bụng trở nên nặng nề hơn và kéo dài liên tục, bạn có thể cảm nhận được sự yếu đuối trong cơ thể, khó thở, hoa mắt hoặc thậm chí ngất xỉu. Vậy nên, để chắc chắn về việc mình có chứng thai ngoài tử cung hay không, ngoài những dấu hiệu lâm sàng và thăm khám bên ngoài, mọi người nên tiếp tục thực hiện các xét nghiệm, siêu âm cần thiết.
Dẫu biết rằng dấu hiệu của thai ngoài tử cung rất dễ nhầm với một số bệnh và biến chứng khác, đặc biệt là trong sảy thai. Do đó, khi gặp phải những biểu hiện trên, bước tiếp theo quan trọng là tìm đến sự tư vấn và hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra và chẩn đoán kỹ lưỡng.
Xem thêm: Bà bầu cần kiêng những gì để em bé phát triển tốt hơn Tại đây
Nguyên nhân gây ra mang thai ngoài tử cung
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thai ngoài tử cung trong phụ nữ là viêm nhiễm tại vòi trứng hay viêm vùng chậu. Đây thường là hệ quả của các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục như: lậu, chlamydia, hoặc liên quan đến các biện pháp can thiệp như nạo phá thai.
Ngoài ra, những phụ nữ mắc các bệnh lý như: tắc hoặc hẹp vòi trứng bẩm sinh, u nang buồng trứng, rối loạn nội mạc tử cung hay từng có lịch sử phẫu thuật tại vòi trứng cũng có khả năng cao gặp tình trạng này. Đặc biệt, việc hút thuốc hoặc tiếp xúc lâu dài với khói thuốc lá cũng là yếu tố gây nguy cơ tăng cao cho thai ngoài tử cung. Điểm nghĩa là, nicotin – chất độc có trong thuốc lá có thể gây hại cho các nhung mao trên thành ống dẫn trứng, ảnh hưởng đến cử động của vòi trứng, điều này khiến quá trình phôi thai di chuyển vào tử cung trở nên khó khăn hơn.
Một số biện pháp xử lý thai ngoài tử cung
Khi bác sĩ chẩn đoán thai ngoài tử cung, họ sẽ xác định liệu thai đã vỡ hay chưa để đưa ra phương án điều trị phù hợp. Mục tiêu chính là ngăn chặn sự phát triển tiếp theo của bào thai – có thể thông qua việc phẫu thuật để loại bỏ nó hoặc để nó tự giải tỏa.
Nếu khối thai chưa vỡ và vẫn tương đối nhỏ (kích thước dưới 3cm và tim thai chưa bắt đầu hoạt động), phụ nữ mang thai sẽ được điều trị bằng thuốc Methotrexate – một chất chống tế bào có khả năng tiêu diệt tế bào thai nhi khi được tiêm vào cơ thể. Người mẹ có thể nhận một hoặc nhiều liều tiêm vào bắp tay hoặc trực tiếp vào khối thai.
Sau khi tiêm thuốc, bác sĩ sẽ giám sát tình trạng của người mẹ trong vòng 3 – 4 tuần để kiểm tra liệu thai nhi đã hoàn toàn tiêu biến hay chưa. Nếu bào thai vẫn tiếp tục phát triển, thì người mẹ sẽ phải tiếp tục với biện pháp phẫu thuật để loại bỏ thai.
Trong trường hợp khối thai lớn hơn hoặc đã vỡ, việc phẫu thuật lấy thai trở nên bắt buộc. Có hai hình thức phẫu thuật là mổ nỏ (laparotomy) hoặc mổ nội soi (laparoscopy). Môi nội soi là cách tiếp cận hiện đại nhất tại thời điểm này, nó ít gây ra biến chứng như dính vùng bụng sau mổ và không để lại sẹo nhiều, nhưng nó không phù hợp với những trường hợp phức tạp. Ví dụ, nếu khối thai đã bị vỡ, gây chảy máu vào bụng, bác sĩ sẽ phải tiến hành mổ nỏ để ngăn chặn mất máu, làm sạch khu vực bụng, ngăn ngừa tiếp theo rủi ro đe dọa đến sự sống của người mẹ. Trong quá trình này, bác sĩ có thể sẽ phải loại bỏ vòi trứng chứa thai nhi, dẫn đến việc phụ nữ chỉ còn lại một vòi trứng. Điều này có thể giảm tỷ lệ thụ thai cho lần mang thai tiếp theo.
Khả năng có con sau khi bị thai ngoài tử cung
Những người mẹ đã từng trải qua tình trạng thai ngoài tử cung sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn khi muốn có thai lần nữa. Thời điểm đúng đắn để thụ tinh lần tiếp theo phụ thuộc nhiều vào mức độ sức khỏe của người mẹ và tình trạng từ lần mang thai ngoài tử cung trước đó.
Bên cạnh đó, nguy cơ thai ngoài tử cung có thể tái phát ở những phụ nữ đã từng đối mặt với tình trạng này tăng tới 15%. Nếu vòi tử cung bị ảnh hưởng do biến chứng từ lần mang thai trước, khả năng thụ thai sẽ giảm đáng kể.
Đối với những người từng có thai ngoài tử cung do viêm nhiễm sinh dục, việc điều trị hoàn toàn bệnh tật đã gây ra tình trạng này trước khi cố gắng có thai lần tiếp theo là rất quan trọng để ngăn chặn sự tái diễn tình trạng gặp phải.
Hiện tại, chưa có phương pháp nào xác nhận giúp ngăn ngừa thai ngoài tử cung tái phát. Điều tốt nhất có thể thực hiện là giữ an toàn bằng việc sử dụng biện pháp tránh thai và điều trị sớm những viêm nhiễm nếu có. Nếu có thai, hãy luôn ghi nhớ rằng bản thân có nguy cơ mắc phải thai ngoài tử cung cao hơn so với phần đông phụ nữ khác. Nhận biết sớm và xử lý kịp thời là điều quan trọng nhất.
Xem thêm: Nhận biết dấu hiệu có thai khi cho con bú Tại đây
Làm sao để phòng ngừa mang thai ngoài tử cung?
Để tránh những rủi ro liên quan tới thai ngoài tử cung, dưới đây là một số biện pháp của bác sĩ khuyên chị em nên phòng tránh:
- Giới hạn việc sử dụng biện pháp tránh thai: Việc này giúp giảm nguy cơ tạo ra môi trường thuận lợi cho thai ngoài tử cung phát triển.
- Tránh nạo phá thai không an toàn: Nạo phá thai có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, trong đó có thai ngoài tử cung.
- Duy trì vệ sinh cá nhân trong suốt chu kỳ kinh nguyệt: Việc này giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và viêm nhiễm, đều là nguyên nhân gây thai ngoài tử cung.
- Nếu mắc viêm nhiễm sinh dục, hãy đi khám ngay: Ngăn chặn viêm nhiễm sớm có thể giúp tránh được nhiều biến chứng.
- Đặt lịch khám phụ khoa định kỳ: Kiểm tra định kỳ có thể giúp phát hiện bất kỳ bất thường nào sớm và giúp bạn có các biện pháp xử lý phù hợp nhanh chóng.
- Đối với phụ nữ đang mang thai, nếu gặp phải chảy máu không bình thường hoặc cảm nhận đau bụng trong các tháng đầu của thai kỳ, hãy đến bệnh viện khám ngay lập tức.
Mang thai ngoài tử cung có thể làm cho người mẹ cảm thấy ám ảnh và lo lắng. Tuy nhiên, hãy tránh né, tìm hiểu và bảo vệ chính mình. Trước khi quyết định mang thai, hãy đảm bảo rằng bản thân đã hiểu rõ và tìm hiểu kỹ về mọi thông tin liên quan để có một thai kỳ khỏe mạnh, bảo vệ bản thân và em bé sắp chào đời.
